Od dłuższego czasu
zabieram się do opisywania kolejnego sklepu odzieżowego. Mam tu na myśli
Konfektionhaus Herz… przy Markt 11 (Rynek), ale zanim to zrobię to najpierw muszę
przedstawić Wam, dwa inne sklepy o podobnym asortymencie, które znajdowały się wcześniej
pod tym samym adresem. Na chwilę obecną dysponuję nie wielką wiedzą na temat
samych właścicieli, którymi byli najpierw Anna Sikorski (Sikorska), a następnie Fritz Fink.
Oprócz dwóch reklam z książek adresowych i dwóch fantów z mojego zbioru,
ciężko byłoby mi cokolwiek napisać w temacie. Nawet nie miałem przyjemności
zobaczyć żadnej fotografii ukazującej kamienicę z czasów kiedy funkcjonowały
ich sklepy. Należy podkreślić, że ujęcie kamienicy pod adresem Markt 11 należy
do bardzo unikatowych, przez okres ponad dwudziestu lat mojej fascynacji historią Naszego miasta,
dopiero niespełna rok temu miałem okazję ją ujrzeć po raz pierwszy (ale o tym w
następnym wpisie). W zasadzie nie wiedzielibyśmy o ich istnieniu w
Marienwerder.
Widok na Marienwerder
koniec lat 30. XX w.
źródło: "Bildband Stadt und Kreis Marienwerder"
zbiory prywatne
W kółku kamienica Markt 11
źródło: "Bildband Stadt und Kreis Marienwerder"
zbiory prywatne
Widok na ratusz i fragment Markt 11
1935 rok
źródło: zbiory prywatne
Jak powyżej
źródło: zbiory prywatne
Ratusz i Stare Miasto
zaznaczony dach kamienicy Sikorskiego
około 1909 roku
źródło: zbiory prywatne
źródło: zbiory prywatne
Fragment północnej pierzei Rynku (Markt)
w nowej odsłonie
źródło: zbiory prywatne
Dokładnie w tym miejscu stała
kamienica Markt 11
2013 rok
źródło: zbiory prywatne
Tak jak napisałem
powyżej, kamienica w której był sklep znajdowała się w samym centrum
Marienwerder, przy północnej pierzei Rynku
(Markt 11). W tym ciągu było sześć kamienic, które w roku 1909 należały:
Markt 7 i 8 do Conitzerów (Kaufhaus), Markt 9 do Gustawa Paulsa (Wein Stube, Kolonialwaren),
Markt 10 do Hugo Kabusa (Satllermeister - rymarz) , Markt 11 do Petera Sikorskiego (Kaufhaus) i ostatnia
narożna Marienburger Str. 1 do Ewy Brahn (w tym czasie Fibelkorn prowadził tu delikatesy).
Nas oczywiście na tą chwile interesuje budynek Sikorskiej. Dokładnie naprzeciw
Markt 11 stał ratusz, a resztę parceli zajmowała oficyna i małe podwórze na
które padał cień katedry.
Plan Starego Miasta
źródło: zbiory prywatne
Tak mniej więcej by to wyglądało
na tle z czasów dzisiejszych
źródło: Google Earth
Kiedy Sikorska otworzyła swój Kaufhaus? Kiedy się urodziła i zmarła? Kim był dla niej Peter Sikorski (właściciel kamienicy między 1909 a 1917 rokiem). Na te i
inne pytania, które mi się nasuwają nie mam jeszcze odpowiedzi. Mogę tu na
chwile obecną tylko przypuszczać, iż sklep powstał pod koniec XIX wieku.
Natomiast Peter był mężem lub synem Anny i zarazem spadkobiercą. Faktem jest to,
że Peter w 1909 roku nie prowadził sklepu i nie mieszkał w Marienwerder.
Wydzierżawił lokal i mieszkanie Fritzowi
Finkowi.
Pamiątki które doskonale pamiętają
czasy świetności sklepu Sikorskiego
źródło: zbiory prywatne
źródło: zbiory prywatne
Owe wieszaki mają ponad 100 lat
i są nie zwykle unikatowe
źródło: zbiory prywatne
Kaufhaus A. Sikorski
Nachfolgen Inhaber Fritz Fink oto taki nagłówek reklamy widnieje w książce
adresowej z 1909 roku. Dowiadujemy się z niego, że dom handlowy (dom towarowy)
Anny Sikorskiej był w posiadaniu niejakiego kupca o nazwisku Fink.
źródło: Pomorska Biblioteka Cyfrowa
Z powyższej reklamy
dowiadujemy się jeszcze jakie towary oferował omawiany Kaufhaus :
Sprzedaż hurtowa i
detaliczna
Maszyny do szycia
- materiały sukienkowe
- jedwab
- materiały na garnitury
- palta
- towary lniane
- kołdry
- obrusy
- tekstylia kuchenne
- bielizna do spania
- ręczniki
- chusteczki
- materiały na negliże
- bielizna damska
- bielizna męska
- bielizna dziecięca
- fartuchy domowe
- trykoty
- chusty i szale
- zasłony
- dywany i chodniki
- pledy (koce)
- koce konne
- towary futrzane
- skórzane łóżka
Krawaty, szelki,
parasole, kapelusze, Czapki
Ponadto slogany firmy
brzmiały:
Uprzejma obsługa,
Przyjmujemy zwroty (wymiana)
Tanie ceny Stałe ceny
Sprzedaż tylko za
gotówkę
W ramce:
Tkaniny, produkcja,
modne towary
Konfekcja dla pań,
panów i dzieci
Wykonane na miarę
W ramach gwarancji na
dobre dopasowanie i nienaganną pracę tylko najlepsze komponenty.
Reklama z 1909 roku
źródło: Pomorska Biblioteka Cyfrowa
Książki adresowe (Adressbuch) "mówią" Nam jeszcze, że Fritz Fink w 1909 roku mieszkał i
prowadził swój biznes pod tym samym adresem (Markt 11). Posiadał telefon co na pewno pomagało mu w prowadzeniu sklepu. Natomiast w 1912 roku
nie ma już po nim i jego sklepie śladu. Poza reklamami z w/w książki nie
zachowały się…, może ujmę to inaczej, nie zostały jeszcze odkryte przeze mnie i
innych mi znanych „zbieraczy” żadne artefakty związane z Finkiem. Z tego wynika, że jego „przygoda” z
Marienwerder była dosyć krótka. W 1912 roku przy Markt 11 urzędował już nowy
kupiec Hermann Isakowitz (Konfektionhaus Herz), ale o tym już w innej historii.
Widok na Marienwerder
koniec lat 30. XX w.
zbiory prywatne
W kółku kamienica Markt 11
zbiory prywatne
Widok na ratusz i fragment Markt 11
1935 rok
Jak powyżej
Ratusz i Stare Miasto
zaznaczony dach kamienicy Sikorskiego
około 1909 roku
Fragment północnej pierzei Rynku (Markt)
w nowej odsłonie
Dokładnie w tym miejscu stała
kamienica Markt 11
kamienica Markt 11
2013 rok
Plan Starego Miasta
Tak mniej więcej by to wyglądało
na tle z czasów dzisiejszych
Pamiątki które doskonale pamiętają
czasy świetności sklepu Sikorskiego
Sprzedaż hurtowa i
detaliczna
Maszyny do szycia
- materiały sukienkowe
- jedwab
- materiały na garnitury
- palta
- towary lniane
- kołdry
- obrusy
- tekstylia kuchenne
- bielizna do spania
- ręczniki
- chusteczki
- materiały na negliże
- bielizna damska
- bielizna męska
- bielizna dziecięca
- fartuchy domowe
- trykoty
- chusty i szale
- zasłony
- dywany i chodniki
- pledy (koce)
- koce konne
- towary futrzane
- skórzane łóżka
Krawaty, szelki,
parasole, kapelusze, Czapki
Ponadto slogany firmy
brzmiały:
Uprzejma obsługa,
Przyjmujemy zwroty (wymiana)
Tanie ceny Stałe ceny
Sprzedaż tylko za
gotówkę
W ramce:
Tkaniny, produkcja,
modne towary
Konfekcja dla pań,
panów i dzieci
Wykonane na miarę
W ramach gwarancji na
dobre dopasowanie i nienaganną pracę tylko najlepsze komponenty.
Reklama z 1909 roku
Posiadam taki wieszak który służył mojej babci i myślę, ze znajduje się do dnia dzisiejszego w moim domu.
OdpowiedzUsuńJego treść to mniej więcej o ile dobrze pamiętam "Fritz Fink Marienwerder w.Pr" (napis wyblakły ale czytelny) co ciekawe, pamiętam też, że widniał na nim napis "Graudenzer str." ale pewien nie jestem w 100% poprawności treści. Aczkolwiek model wieszaka jest ten sam. Postaram się go odnaleźć w razie zainteresowania.
Powierzchowne poszukiwania nie dały rezultatu więc obawiam się że został on zniszczony, podarowany komuś np. z sukienką lub zwyczajnie wyrzucony przez domowników.
W razie zainteresowania proszę o kontakt: rafal.kwasniak@hotmail.com
Korzystając z chwili wolnego czasu przejrzałem zakątki w moim domu w poszukiwaniu owego wieszaka. Znalazłem taki sam model wieszaka jednak z napisem "Kalcher & Günter, Graudenz" to by wyjaśniało skąd motyw Graudenz w mojej pamięci. Mogę przesłać zdjęcia lub go wydać ocalając przed zapomnieniem :)
UsuńCo dziwne pamiętam że posiadałem jeszcze wieszak taki jak na zdjęciach powyżej jednak z napisem Fritz Fink. Jednak nie odnalazłem go. Prawdopodobnie go już nie mam. Mógł zaginąć podczas rozdawania rzeczy po mojej babci.
http://i40.tinypic.com/2i9rybs.jpg
UsuńWitam. Starych wieszaków do naszych czasów zachowało się dużo. Do dnia dzisiejszego doskonale spełniają swoje funkcje :). Wieszaki ze sklepu Finka należą do rzadkości. Jeżeli będziesz chciał odsprzedać lub przekazać wieszak z Grudziądza będę bardzo wdzięczny. Dzięki za komentarz :)
OdpowiedzUsuńWieszak ze zdjęcia mogę przekazać bo obawiam się że u mnie przepadnie :)
OdpowiedzUsuń